SHARE
Επιχειρηματικό περιβάλλον, οικονομία & πλαίσιο ανταγωνισμού
Επενδύσεις – χρηματοδότηση στον αμπελο-οινικό τομέα

Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
4/5
Επενδύσεις – χρηματοδότηση στον αμπελο-οινικό τομέα
Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
4/5

Η πρόσβαση στη χρηματοδότηση μέσω του τραπεζικού συστήματος των επιχειρήσεων του κλάδου, ειδικά των μικρών και πολύ μικρών μονάδων και των μικροκαλλιεργητών, αντιμετωπίζει  σοβαρά εμπόδια. Θα απαιτηθεί ενίσχυση της ρευστότητας όχι μόνο για την υλοποίηση επενδύσεων στο πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου, αλλά και για την εξασφάλιση της ίδιας της  βιωσιμότητας των αμπελουργικών μονάδων και των οινοποιητικών επιχειρήσεων, ειδικά στην Covid / μετα-Covid εποχή. Το γεγονός ότι το επάγγελμα συνδυάζει τον πρωτογενή τομέα με την μεταποίηση αλλά και εμπορία, επηρεάζει την επιλεξιμότητα ενιαίων επενδύσεων στα επιμέρους προγράμματα που συγχρηματοδοτούνται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ε.Ε. Η πρόσβαση στην  χρηματοδότηση διαφοροποιείται καθώς μεταβαίνουμε στην επόμενη προγραμματική περίοδο, σχεδιάζονται νέα εργαλεία χρηματοδότησης, αναμένεται ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος,  ενεργοποιούνται οι ενισχύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, κοκ. Εντοπίζεται μεγάλη ανάγκη εξοικείωσης με τα εργαλεία χρηματοδότησης και ενίσχυσης ρευστότητας, όχι μόνο  λόγω της πανδημίας, αλλά και στην κατεύθυνση αύξησης της ανταγωνιστικότητας του αμπελο-οινικού τομέα στη χώρα μας, με αυξανόμενη τάση στην 5ετία.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: Εθνικό Πρόγραμμα στήριξης αμπελοοινικού τομέα 2019–2023, ΠΑΑ, ΚΟΑ, ΕΣΠΑ 2021–2027, επενδυτική πολιτική, αναπτυξιακός νόμος, Ταμείο Ανάκαμψης

Εμπόδια στις λειτουργίες των αμπελουργών – οινοποιών από το ασταθές φορολογικό και ασφαλιστικό σύστημα και την αυξημένη γραφειοκρατία

Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
3/5
Εμπόδια στις λειτουργίες των αμπελουργών – οινοποιών από το ασταθές φορολογικό και ασφαλιστικό σύστημα και την αυξημένη γραφειοκρατία
Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
3/5

Η φορολογία και το ασφαλιστικό σύστημα επηρεάζουν σημαντικά την ομαλή λειτουργία των αμπελο-οινικών μονάδων, όπως και όλες τις οικονομικές δραστηριότητες. Τα κατάλοιπα της  υπερφορολόγησης των προηγούμενων ετών (ΕΦΚ, υπερφορολόγηση και υπερβολική ασφαλιστική επιβάρυνση ελεύθερων επαγγελματιών, φορολόγηση αγροτών) επιδρούν αρνητικά στο  zπάγγελμα στο μέλλον, διότι έχουν διαμορφωθεί κανάλια φοροδιαφυγής που ενισχύουν την παράνομη παραγωγή και διάθεση προς οινοποίηση. Αυτές οι πρακτικές δυσχεραίνουν την  ιχνηλασιμότητα και συνεπώς την τεκμηρίωση της ποιότητας του κρασιού, ενώ δεν εγκαταλείπονται εύκολα από όσους τις έχουν υιοθετήσει. Η αστάθεια των φορολογικών ρυθμίσεων επιβάλλει συνεχή επαγρύπνηση. Η σύνθετη νομοθεσία σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο σε όλα τα στάδια και τις πτυχές της δραστηριότητας, από τις φυτεύσεις και την καλλιέργεια, ως την παραγωγή, την  εμπορία και εξαγωγή του οίνου συνοδεύεται από γραφειοκρατικές διαδικασίες, που ενδέχεται να απλοποιηθούν με την ψηφιοποίηση των διαδικασιών ειδικά στην επικοινωνία με το ΥΠΑΑΤ. Υψηλή γραφειοκρατία εντοπίζεται στις δηλώσεις παραγωγής, συγκομιδής, αποθεμάτων, στα τελωνεία, στις νέες φυτεύσεις, στις διαδικασίες έναρξης επενδύσεων (εγκρίσεις, πολεοδομία  αδειοδότηση για κτηριακές εργασίες για νέες κατασκευές).

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: φορολογία αμπελουργών & μεταποιητικών επιχειρήσεων, ασφαλιστικά, τελωνεία, δηλώσεις παραγωγής, συγκομιδής, αποθεμάτων, νέες φυτεύσεις

Θεσμικές μεταβολές και αλλαγές πολιτικής
Καθεστώς νέων φυτεύσεων – προστασία – διατήρηση αμπελώνα

Επίπτωση
4/5
Πιθανότητα
4/5
Καθεστώς νέων φυτεύσεων – προστασία – διατήρηση αμπελώνα
Επίπτωση
4/5
Πιθανότητα
4/5

Οι αλλαγές πολιτικής στον αμπελο-οινικό τομέα σε επίπεδο ΕΕ και η αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) μετά το 2020 αποτελούν παράγοντα που θα επηρεάσει το επάγγελμα. Ο  συνδυασμός των κάτωθι συγκυριών/ επιλογών απειλεί τη διατήρηση του αμπελώνα:

  • Η μεταρρύθμιση της ΚΟΑ στον αμπελοοινικό τομέα
  • Οι περιορισμοί σε νέες φυτεύσεις
  • Η αδειοδότηση για νέες φυτεύσεις προς νέες επιχειρήσεις, οι οποίες όμως λόγω έλλειψης εμπειρίας αδυνατούν τελικά να ασκήσουν το δικαίωμα των νέων φυτεύσεων στην τριετία που ορίζεται ως  χρονικό περιθώριο
  • Η συνεπαγόμενη απώλεια του δικαιώματος φυτεύσεων για τη χώρα συνολικά
  • Η μη δημιουργία αποθεματικού για τις νέες φυτεύσεις

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: Κοινή Οργάνωση Αγοράς (ΚΟΑ), νέες φυτεύσεις, δημιουργία αποθεματικού, μεταρρύθμιση Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), διατήρηση αμπελώνα

Ευρέως αποδεκτή ανάγκη εκσυγχρονισμού του θεσμικού πλαισίου αμπελο-οινικού τομέα

Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
3/5
Ευρέως αποδεκτή ανάγκη εκσυγχρονισμού του θεσμικού πλαισίου αμπελο-οινικού τομέα
Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
3/5

Ο αμπελοοινικός τομέας, όσον αφορά στην πρωτογενή παραγωγή (αμπέλι), αλλά και στη μεταποίηση (οίνος), στην Ευρωπαϊκή Ένωση διέπεται από την πιο πολύπλοκη νομοθεσία από όλα τα  αγροτικά προϊόντα. Η εξειδικευμένη νομοθεσία οφείλεται στην ιδιαίτερη υπεραξία που αποκτά ο οίνος στις συγκεκριμένες περιοχές παραγωγής του σε ολόκληρη την Ευρώπη συνεπώς και την  Ελλάδα, υπεραξία που αντανακλά τους εδαφοκλιματικούς παράγοντες, τις τεχνικές επεξεργασίας και τις παραδοσιακές παρεμβάσεις αμπελοκαλλιεργητή ή οινοποιού. Το πλαίσιο που έχει  υιοθετηθεί και στην Ελλάδα από δεκαετίες, προσανατολισμένο στις έννοιες ΠΟΠ, ΠΓΕ κοκ, βασίζεται στο γαλλικό πρότυπο, το οποίο επιτρέπει στα γαλλικά κρασιά να διατηρούν υψηλές τιμές που αντιστοιχούν στις υψηλές προδιαγραφές ποιότητας (η Γαλλία στην παγκόσμια αγορά οίνου κατέχει το 27% της ποσότητας, με πάνω από 50% της αξίας). Αναλυτικότερα, το κρασί από τη  Συνθήκη ΕΕ ορίζεται ως γεωργικό προϊόν και υπόκειται σε εξαντλητικούς ειδικούς κανονισμούς, τόσο σε διεθνές επίπεδο, όσο και σε επίπεδο ΕΕ., όπου οι οίνοι και τα προϊόντα οίνου  καθορίζονται πλήρως, ρυθμίζονται και ελέγχονται από ολοκληρωμένη Κοινή Οργάνωση Αγοράς στο πλαίσιο του κανονισμού Ενιαίας ΚΟΑ της ΚΓΠ. Η νομοθεσία καλύπτει οδηγίες παραγωγής,  οινολογικές πρακτικές, μεθόδους επεξεργασίας, λεπτομέρειες παρουσίασης και επισήμανσης, έγγραφα και μητρώα στον αμπελουργικό τομέα με στόχο τη διασφάλιση πλήρους ιχνηλασιμότητας,  επαρκούς πληροφόρησης και προστασίας των καταναλωτών, την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς με θεμιτό ανταγωνισμό μεταξύ των οικονομικών φορέων. Στο εθνικό πλαίσιο,  υπάρχουν στοιχεία που δεν έχουν αναθεωρηθεί για πολλές δεκαετίες, όπως το Βασιλικό Διάταγμα του 1975 για τις ταινίες ελέγχου, ενώ είναι αναγκαία η κωδικοποίηση των νομοθετημάτων για τη  διευκόλυνση της αναζήτησης και της κατανόησης από τον κάθε επαγγελματία για την σωστή εφαρμογή. Παρά την πολυπλοκότητα και τις απαιτήσεις του θεσμικού πλαίσιο και σε εθνικό επίπεδο,  η πλήρης εφαρμογή της νομοθεσίας και όλων των κανόνων είναι υψίστης σημασίας για τη δημιουργία εικόνας αξίας του Ελληνικού κρασιού και την ανάδειξη της Ελλάδας ως διεθνώς αναγνωρισμένης οινοπαραγωγού χώρας.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: Κοινή Οργάνωση Αγοράς (ΚΟΑ) Οίνου, οδηγίες παραγωγής, οινολογικές πρακτικές, επισήμανση, μητρώα αμπελουργικού τομέα, δηλώσεις παραγωγής, συγκομιδής, αποθεμάτων

Τάσεις και εξελίξεις της σχετικής αγοράς αγαθών και υπηρεσιών
“Wine in Moderation”: Η λελογισμένη κατανάλωση κρασιού ως συστατικό υγιεινού τρόπου ζωής – «Οίνος και Υγεία»

Επίπτωση
4/5
Πιθανότητα
4/5
“Wine in Moderation”: Η λελογισμένη κατανάλωση κρασιού ως συστατικό υγιεινού τρόπου ζωής – «Οίνος και Υγεία»
Επίπτωση
4/5
Πιθανότητα
4/5

Τελευταία, η ζήτηση του κρασιού διεθνώς επηρεάζεται από τάσεις κατά του αλκοόλ και υπέρ της μετριοπαθούς κατανάλωσης, προωθώντας εναλλακτικά ποτά χαμηλού ή μηδενικού αλκοολικού  βαθμού. Σε συνέχεια του Ευρωπαϊκού Φόρουμ για το Αλκοόλ και την Υγεία, ξεκίνησε το πρόγραμμα κοινωνικής ευθύνης Wine in Moderation (2008), που συνασπίζει φορείς, πανεπιστήμια, αρχές και καταναλωτές κρασιού από όλο τον κόσμο, για την προώθηση της ευημερίας και της ισορροπημένης ζωής, τη διαφύλαξη της κληρονομιάς του κρασιού, με πληθώρα δράσεων και εκστρατειών  για τη συνειδητή απόλαυση του κρασιού. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οινοβιομηχανιών (CEEV) αναφέρει ως επιπλέον απειλή τον αυξανόμενο αριθμό μελετών για συνέπειες ακόμα και από  μετριοπαθή κατανάλωση αλκοόλ, που, σε συνδυασμό με τις πολιτικές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας κατά του αλκοόλ, καθιστά αναγκαία την διαμόρφωση και ενδυνάμωση μιας νέας τάσης:  «Οίνος και Υγεία», που θα στηρίξει τον κλάδο πιο σταθερά από την πρωτοβουλία “Wine in Moderation”.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: οίνος, μετριοπαθής κατανάλωση αλκοόλ, λελογισμένη χρήση αλκοόλ, wine in moderation, Π.Ο.Υ, κρασί μηδενικού αλκοόλ, αλκοόλ και υγεία

Διεθνές εμπόριο: Προώθηση ελληνικού κρασιού στις διεθνείς αγορές

Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
3/5
Διεθνές εμπόριο: Προώθηση ελληνικού κρασιού στις διεθνείς αγορές
Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
3/5

Σε διεθνές επίπεδο η αγορά του κρασιού χαρακτηρίζεται από υψηλό ανταγωνισμό, με κατανάλωση το 2018 246 εκατομμυρίων εκατόλιτρων και ανταλλαγές 108 εκατ. εκατόλιτρων κρασιού αξίας  31 δισεκ Ευρώ. πέντε χώρες (Ισπανία, Κίνα, Γαλλία, Ιταλία και Τουρκία) κατέχουν το 50% των αμπελώνων παγκοσμίως, που ανέρχεται σε 7,4 εκατ. εκτάρια Το 2018 παρήχθησαν 78 εκατ. τόνοι  σταφύλια εκ των οποίων 57% για οινοποίηση, που οδήγησαν στην παραγωγή 292 εκατ. εκατόλιτρων κρασιού. Τον κύριο ρόλο έχουν επώνυμα κρασιά, κυρίως γαλλικά, που έχουν την υψηλότερη  εικόνα αξίας προϊόντος, και κρασιά από δημοφιλείς οινοπαραγωγές ζώνες, με εδραιωμένη φήμη και οινοτουριστική δράση (Τοσκάνη, Καλιφόρνια Napa Valley, Bordeaux). Στο περιβάλλον αυτό επιδιώκεται η δημιουργία υπεραξίας σε όλα τα επίπεδα (καλλιέργεια, οινοποιείο, αγορά) και η διεθνής καταξίωση – εδραίωση του επώνυμου ελληνικού κρασιού με στρατηγική διαφοροποίησης  τη «δημιουργία εικόνας αξίας» του ελληνικού κρασιού, έναντι της στρατηγικής «χαμηλής τιμής», για την οποία δεν διαθέτει η χώρα την απαραίτητη κρίσιμη μάζα για να την υποστηρίξει.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: διεθνής αγορά οίνου, εξαγωγές οίνου, OIV, διεθνής ανταγωνισμός, παγκόσμιες πωλήσεις οίνου, ΚΟΑ, προώθηση οίνου σε τρίτες χώρες, επώνυμο ελληνικό κρασί, εικόνα αξίας  ελληνικού οίνου και ελληνικού αμπελώνα

Τεχνολογικός μετασχηματισμός και καινοτομία
Καινοτομία προϊόντος με νέα οινικά και μη-οινικά προϊόντα, κλωνική ανάλυση ποικιλιών, γηγενείς και νέες ποικιλίες

Επίπτωση
4/5
Πιθανότητα
3/5
Καινοτομία προϊόντος με νέα οινικά και μη-οινικά προϊόντα, κλωνική ανάλυση ποικιλιών, γηγενείς και νέες ποικιλίες
Επίπτωση
4/5
Πιθανότητα
3/5

Δυναμική για καινοτομία στα προϊόντα εντοπίζεται σε νέες διαδικασίες οινοποίησης (σε αμφορέα, ή τσιμέντο), ζύμωση με επιλογή εναλλακτικών ζυμομυκήτων ή άγριων ζυμών χαρακτηριστικών  της περιοχής, νέα οινικά προϊόντα που ακολουθούν τις τάσεις της αγοράς για αειφορία, κλωνική επιλογή ποικιλιών αναλόγως των εδαφοκλιματικών χαρακτηριστικών της περιοχής και του  ευρύτερου terroir. Η κλωνική επιλογή, που έχει καθυστερήσει στην Ελλάδα, παρέχει ευρύ φάσμα επιλεγμένων κλώνων απαλλαγμένων από επιζήμιες ιώσεις ικανών να παράγουν προϊόντα με ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά και να ανταποκρίνονται σε περιβαλλοντικές πιέσεις όπως παθογόνα, κλιματική αλλαγή κλπ. Η ταυτοποίηση και διάκριση των ελληνικών ποικιλιών αμπέλου  αποτελεί, επίσης, μια σημαντική προτεραιότητα, για την παραγωγή πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού, σύμφωνα με το σχέδιο για τον στρατηγικό σχεδιασμό της ελληνικής αμπελουργίας. Νέες ποικιλίες, βιολογικοί οίνοι και μέθοδοι κυκλικής οικονομίας στο αμπέλι και το οινοποιείο συνιστούν σημαντικές μεθόδους για νέα – μη οινικά – προϊόντα από ανάκτηση ανόργανων και οργανικών ενώσεων από την οινοποίηση.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: νέες οινοποιήσεις, Βιολογικοί οίνοι, οργανικοί οίνοι, βιολογική αμπελουργία, γηγενείς ποικιλίες, κλωνική επιλογή, πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό, καινοτόμα μη –  οινικά προϊόντα με τεχνικές κυκλικής οικονομίας

Καινοτόμες διαδικασίες πωλήσεων και προώθησης με νέες τεχνολογίες για ηλεκτρονικό εμπόριο και διαδικτυακό marketing

Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
3/5
Καινοτόμες διαδικασίες πωλήσεων και προώθησης με νέες τεχνολογίες για ηλεκτρονικό εμπόριο και διαδικτυακό marketing
Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
3/5

Οι τεχνολογίες διαδικτύου που αφορούν στο ηλεκτρονικό εμπόριο και το διαδικτυακό μάρκετινγκ του κρασιού αποτελούν την αιχμή του δόρατος την παρούσα περίοδο και διαφαίνεται ισχυρή η  επίδρασή τους στον κλάδο, καθώς εξασφαλίζουν εναλλακτική και δυναμική πρόσβαση στη στοχευόμενη αγορά ανεξάρτητα από την φυσική επαφή. Η ενσωμάτωση τεχνολογιών πληροφορικής και  επικοινωνιών για την υποστήριξη των διαδικασιών προβολής, προώθησης και πωλήσεων με διαδικτυακό μάρκετινγκ και εφαρμογές ηλεκτρονικού εμπορίου, αναδείχθηκε εντονότερη από την  αναστολή των δραστηριοτήτων της εστίασης και του τουρισμού λόγω της πανδημίας, καθώς επιτρέπει την επαφή με οικιακούς πελάτες χωρίς ανάγκη μετακίνησης. Επιπλέον, προτείνονται και  σχεδιάζονται καινοτόμες εφαρμογές λογισμικού και συστήματα για τη διαχείριση αμπελώνων ή/ και οινοποιείων, όπως η πρόταση για Διαδικτυακή υπηρεσία αμοιβαίου οφέλους (Vineyard  Management as a Service; VMS) για την προσαρμογή των αμπελώνων στην αγορά.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: ηλεκτρονικό εμπόριο κρασιού, διαδικτυακό μάρκετινγκ κρασιού, νέες τεχνολογίες στη διαχείριση αμπελώνα και οινοποιείου

Νέα επιχειρηματικά μοντέλα και μοντέλα εργασίας
Οινοτουρισμός και επισκέψιμα οινοποιεία, οινικές δοκιμές και οινογνωσία

Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
3/5
Οινοτουρισμός και επισκέψιμα οινοποιεία, οινικές δοκιμές και οινογνωσία
Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
3/5

Ο οινοτουρισμός αποτελεί νέο επιχειρηματικό μοντέλο για την διαφοροποίηση των παρεχόμενων υπηρεσιών και των καναλιών προώθησης του κρασιού κάθε οινοποιείου αλλά και του ευρύτερου  αμπελότοπου της εκάστοτε ζώνης. Μετά την κρίση του τουρισμού από την αναστολή λειτουργίας λόγω Covid, εντείνεται η στροφή επιχειρήσεων του τουρισμού προς εναλλακτικές δράσεις με  σχετικές συνεργασίες, στροφή που πρέπει να αξιοποιήσει ο αμπελο-οινικός τομέας. Οι διαφοροποιημένες οινοτουριστικές υπηρεσίες, που ωφελούν ευρύτερα την περιοχή, σε συνδυασμό με γευσιγνωσία, οινικές δοκιμές και μια γενικότερη τάση των καταναλωτών για οινογνωσία και κατανόηση του κόσμου του κρασιού, προσφέρουν στον επισκέπτη βιωματική εμπειρία. Ως  αποτέλεσμα δημιουργούνται μνήμες στον επισκέπτη σχετικά με το κρασί και την περιοχή, αποτελώντας όχι μόνο κίνητρο για επιστροφή του στον προορισμό, αλλά και βάση για νέες παραγγελίες,  πωλήσεις και εξαγωγές. Δρόμοι του Κρασιού προβάλλονται στην Ελλάδα και διεθνώς πολλές δεκαετίες και έχει αποδειχθεί ότι με κατάλληλη δικτύωση και συνεργασία όλων των εμπλεκομένων  (επιχειρήσεις και ενώσεις του κλάδου, ευρύτερη επιχειρηματική κοινότητα, τοπικές αρχές) και κατάλληλο συντονισμό από την πολιτεία, αποτελούν πολύτιμο εργαλείο Μάρκετινγκ των οινικών  προϊόντων και των οινοτουριστικών προορισμών.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: οινοτουρισμός, επισκέψιμα οινοποιεία, wine tasting, οινογνωσία, Δρόμοι του κρασιού, οινικές διαδρομές, περιηγήσεις

Συνεργατικά σχήματα – συνεργασίες μεταξύ αμπελουργών – οινοποιών, με εμπλεκόμενους στην αλυσίδα αξίας του αμπελο-οινικού τομέα και με πολιτειακούς και τοπικούς φορείς

Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
2/5
Συνεργατικά σχήματα – συνεργασίες μεταξύ αμπελουργών – οινοποιών, με εμπλεκόμενους στην αλυσίδα αξίας του αμπελο-οινικού τομέα και με πολιτειακούς και τοπικούς φορείς
Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
2/5

Δεδομένου ότι οι ισχυρότερες αμπελουργικές περιοχές έχουν δυνατές συλλογικότητες, αναδεικνύεται η σημασία ανάπτυξης συνεργειών σε τοπικό- περιφερειακό επίπεδο. Ο μικρός κλήρος  προσδιορίζει την ανταγωνιστικότητα, την ικα- νότητα προσαρμογής των εκμεταλλεύσεων, τη βιωσιμότητα. Αντίστοιχα, το μικρό μέγεθος πολλών εκ των οινοποιητικών επιχειρήσεων, δεν  επιτρέπει την ανάπτυξη επενδύσεων. Παράλληλα, το κρίσιμο μέγεθος καθορίζει την αναγνωρισιμότητα στις αγορές, την τοποθέτηση, την εδραίωση, ενώ ακόμα και οι μεγαλύτερες ελληνικές  οινοποιητικές επιχειρήσεις δεν έχουν το απαραίτητο μέγεθος σε όρους διεθνούς ανταγωνισμού. Παρότι οι Έλληνες αμπελουργοί – οινοποιοί συμμετέχουν σε συνεταιρισμούς και τα  οινοτουριστικά δίκτυα λειτουργούν με επιτυχία κυρίως σε θέματα προβολής, αναδεικνύεται η ανάγκη νέου μοντέλου εργασίας και οργάνωσης των δραστηριοτήτων με συνεργασίες για:

  • οικονομίες κλίμακας με κοινές προμήθειες,
  • κοινές επενδύσεις για αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, προηγμένου εξοπλισμού
  • οικονομίες κλίμακας σε μάρκετινγκ, branding, δίκτυα διανομής
  • προώθηση στις διεθνείς αγορές
  • οινοτουριστικές δράσεις και δράσεις ανάδειξης της περιοχής,

σε συνδυασμό με ενδυνάμωση των οικοσυστημάτων των αμπελουργικών ζωνών, της αλυσίδας αξίας του αμπελο-οινικού τομέα, και τη στήριξη από πολιτειακούς και τοπικούς φορείς.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: οινοτουριστικά Δίκτυα, αμπελουργικοί συνεταιρισμοί, ενώσεις οινοπαραγωγών, κλαδικοί φορείς, αλυσίδες αξίας στον αμπελο-οινικό τομέα, συνεργατικοί
σχηματισμοί, οικοσυστήματα

Κλιματική αλλαγή και πράσινη οικονομία
Αμπελο-οινική κουλτούρα στους επαγγελματίες και τους καταναλωτές – προσδοκίες για αειφόρο οινοπαραγωγή κυκλική και πράσινη οικονομία

Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
4/5
Αμπελο-οινική κουλτούρα στους επαγγελματίες και τους καταναλωτές – προσδοκίες για αειφόρο οινοπαραγωγή, κυκλική και πράσινη οικονομία
Επίπτωση
5/5
Πιθανότητα
4/5

Προκρίνεται η ανάγκη δημιουργίας αμπελο-οινικής κουλτούρας στους αμπελουργούς – οινοποιούς με ευαισθητοποίηση, εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα της λειτουργίας και εφαρμογή κοινών  κανόνων πάνω σε κοινή βάση παραδοχών ώστε το ελληνικό κρασί να είναι «value for money». Το πλαίσιο των κανόνων επιτρέπει ιχνηλασιμότητα και διασφάλιση της ποιότητας. Η βιομηχανία  τροφίμων στην Ευρώπη χαρακτηρίζεται από βιολογικές / πράσινες τάσεις, με ευκαιρίες στο πεδίο «Οργανικοί Οίνοι & Αειφορία». Ωστόσο, υπάρχει λανθασμένη αντίληψη των καταναλωτών  κυρίως για τους φυσικούς οίνους (μη τυποποιημένη κατηγορία), αλλά και ασαφής αντίληψη για τους βιολογικούς οίνους. Για την προστασία της ονομασίας «βιολογικός οίνος» και γενικότερα, απαιτείται αποσαφήνιση του πλαισίου, πιστοποίηση, ορθή σήμανση και υπεύθυνη ενημέρωση του κοινού. Στη βάση αυτή, το αναδυόμενο ενδιαφέρον του κοινού για οινογνωσία με οινικές  δοκιμές, γνώση του κρασιού και της ιστορίας του, για την προέλευση των ποικιλιών μπορεί να καλύψει σταδιακά την έλλειψη οινικής κουλτούρας από πλευράς καταναλωτών, ενισχύοντας την  αναγνώριση της ποιότητας του κρασιού και της προστιθέμενης αξίας του. Παράλληλα, η στοχευμένη κατάρτιση των επαγγελματιών στις μεθόδους καλλιέργειας, οινοπαραγωγής και πώλησης  αναμένεται να συμβάλει στην κατανόηση του πλαισίου και της ολότητας του οικοσυστήματος, ενώ και το εθνικό σχέδιο δράσης για την ορθολογική χρήση των γεωργικών φαρμάκων αποτελεί εργαλείο για την κατοχύρωση της εικόνας της ελληνικής αμπελουργίας

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: αμπελο-οινική κουλτούρα, κανόνες αμπελο-οινικού τομέα, οικοσύστημα αμπελώνα, διεθνής αναγνώριση ελληνικού κρασιού, αειφόρος οινοπαραγωγή, κυκλική και πράσινη  οικονομία, οργανικοί οίνοι, βιολογικοί οίνοι, φυσικοί οίνοι

Κίνδυνοι από την κλιματική αλλαγή στην αμπελοκαλλιέργεια, μετανάστευση αμπελώνων και διαφοροποίηση καλλιεργειών

Επίπτωση
4/5
Πιθανότητα
4/5
Κίνδυνοι από την κλιματική αλλαγή στην αμπελοκαλλιέργεια, μετανάστευση αμπελώνων και διαφοροποίηση καλλιεργειών
Επίπτωση
4/5
Πιθανότητα
4/5

Η εξάρτηση της αμπελουργίας, ως γεωργικής δραστηριότητας από τις καιρικές συνθήκες είναι πάγιο ζήτημα για το οποίο αναπτύσσονται σύγχρονες μέθοδοι μετεωρολογικής πρόγνωσης που  επιτρέπουν την έγκαιρη λήψη μέτρων για την προστασία των καλλιεργειών. Η κλιματική αλλαγή επιφέρει αυξανόμενη αστάθεια των καιρικών συνθηκών και συχνά έκτακτα ακραία καιρικά  φαινόμενα που απειλούν τους αμπελώνες. Παράλληλα, η διαφοροποίηση των κλιματολογικών συνθηκών / αύξηση της θερμοκρασίας μιας περιοχής μειώνει την καταλληλόλητά της για την καλλιέργεια συγκεκριμένων ποικιλιών, για τις οποίες άλλες περιοχές αναδεικνύονται καταλληλότερες (μετανάστευση αμπελώνων), ενώ την καθιστά ευνοϊκότερη για άλλες ποικιλίες  (διαφοροποίηση αμπελοτόπου). Τα μέτρα που λαμβάνει ο αμπελο-οινικός τομέας για την πρόληψη της κλιματικής αλλαγής αφορούν κυρίως βιολογικές καλλιέργειες, ορθή γεωργική πρακτική και  κυκλική οικονομία στο αμπέλι και το οινοποιείο. Χαρακτηριστικά, στα περιβαλλοντικά και κλιματικά κριτήρια κατάρτισης του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ 2021–2027 από την ΕΕ αναφέρονται:

  • Εξυπηρέτηση των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal) για κλιματικά ουδέτερη ΕΕ έως το 2050 & της Στρατηγικής «From Farm to Fork»
  • Τουλάχιστον 40% των πόρων της ΚΑΠ για κλιματική δράση (νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ)
  • Βιώσιμες πρακτικές (γεωργία ακριβείας, βιολογική γεωργία, αγροοικολογία)
  • Οικολογικά σχήματα: Επιβράβευση αγροτών για βελτιωμένες περιβαλλοντικές και κλιματικές επιδόσεις
  • Μείωση χρήσης χημικών φυτοφάρμακων, λιπασμάτων & αντιβιοτικών
  • Νομοθετικές προτάσεις, αύξηση εκτάσεων βιολογικής γεωργίας, καινοτόμες μέθοδοι προστασίας από επιβλαβείς οργανισμούς και ασθένειες.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: κλιματική αλλαγή, μετανάστευση αμπελώνων, προστασία-διαφοροποίηση αμπελώνων, βιολογικοί οίνοι, οργανικοί οίνοι, βιολογική αμπελουργία, αμπελουργικό οικοσύστημα,  κυκλική οικονομία, Στρατηγικό Σχέδιο ΚΑΠ 2021–2027, αγροοικολογία, γεωργία ακριβείας