Αργυροχρυσοχόος

Η τάση αυτή εντείνεται σε συνθήκες πανδημίας και οικονομικής δυσχέρειας. Το επάγγελμα του αργυροχρυσοχόου είναι απολύτως εξαρτημένο από τις τιμές των πολύτιμων μετάλλων, ειδικά στην  παρούσα συγκυρία που οι τιμές τους καταγράφουν ιστορική άνοδο. Ακόμη, το συντριπτικό ποσοστό του εξοπλισμού είναι εισαγόμενο. Τέλος, παρατηρείται διεθνώς η τάση των καταναλωτών να  αγοράζουν κοσμήματα από ηλεκτρονικά καταστήματα, γεγονός που ενισχύει τους διεθνείς οίκους που μπορούν να πιστοποιήσουν την αυθεντικότητα των προϊόντων τους και ούτως ή άλλως διαμορφώνουν τις καταναλωτικές τάσεις. Τέλος, το ελληνικό κόσμημα επηρεάζεται σημαντικά από τις αθρόες εισαγωγές κοσμημάτων από τρίτες χώρες που είναι αμφιβόλου ποιότητας και  στοχεύουν στο τουριστικό κοινό.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: ευμετάβλητες τιμές μετάλλων, χαμηλή ανταγωνιστικότητα, εξάρτηση από εξωγενείς παράγοντες, εισαγωγές πρώτων υλών και εισαγωγές μέσων παραγωγής

Η υψηλή φορολογία που επιβλήθηκε στα χρόνια της κρίσης έχει επηρεάσει πολύ αρνητικά τον κλάδο. Πέραν της φορολογίας, που αφορά όλη την αγορά, ο κλάδος της αργυροχρυσοχοΐας επηρεάζεται ακόμα περισσότερο από την επιβολή του φόρου πολυτελείας (10% για αντικείμενα αξίας άνω των 1.000€) και του ΦΠΑ στις πρώτες ύλες. Αυτοί οι δύο φόροι δεν ισχύουν σε καμία από τις ανταγωνίστριες χώρες (Τουρκία, Ιταλία, Κίνα κ.λπ.), γεγονός που καθιστά το ελληνικό κόσμημα λιγότερο ανταγωνιστικό. Για τον λόγο αυτό δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο μεταφοράς της  έδρας της επιχείρησης σε χώρες του εξωτερικού. Η δημιουργία ενός ευνοϊκότερου πλαισίου, παρότι δεν φαίνεται πιθανό, θα έχει, ωστόσο, αναπτυξιακή συνέπεια για τον κλάδο. Άλλωστε, με την  επιβολή της υψηλής και ειδικής φορολογίας δεν υπολογίζονται τα χαμένα έσοδα που θα προέκυπταν από τον φόρο εισοδήματος, των κερδών και ΦΠΑ αν ο κλάδος ήταν σε  ανάπτυξη και  κερδοφόρος. Ως αποτέλεσμα, βάσει της υφιστάμενης κατάστασης το φορολογικό κέρδος είναι πολύ χαμηλό και συμβάλλει στη διαρκή συρρίκνωση του επαγγέλματος αλλά και την απώλεια της  ανταγωνιστικότητάς του.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: αναπτυξιακά μέτρα, εξωστρέφεια, ανταγωνιστικότητα, ευνοϊκό πλαίσιο λειτουργίας, φόρος πολυτελείας, διαφυγόντα έσοδα, αντιαναπτυξιακή πολιτική

Ο σημαντικότερος παράγοντας που αναμένεται να επηρεάσει τη λειτουργία και ανάπτυξη του κλάδου σε επίπεδο θεσμικών μεταβολών είναι η θέσπιση ενός νέου πλαισίου παραγωγής, εισαγωγής,  διάθεσης και ελεύθερης διακίνησης των τεχνουργημάτων από πολύτιμα μέταλλα. Είναι ένα νομοθετικό πλαίσιο ολοκληρωμένο, βασισμένο στην οδηγία της ΕΕ για τα πολύτιμα μέταλλα που εντάχθηκε το 1990. Μέχρι τώρα, ο κλάδος στηριζόταν σε απλουστευμένες νομοθετικές ρυθμίσεις. Στόχος της Τεχνικής Νομοθεσίας είναι η Ιχνηλασιμότητα που οδηγεί στον  κατασκευαστή, η πιστοποίηση της παραγωγής, η δυναμική του κλάδου σε εξαγωγικές δραστηριότητες. Επίσης, στόχος είναι η εφαρμογή διαδικασιών ποιότητας σε όλα τα στάδια παραγωγής (από  τον σχεδιασμό έως την προώθηση του προϊόντος) και η κατοχύρωση του κοσμήματος μέσω υφιστάμενων δομών (π.χ. Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας). Είναι πολύ σημαντική, όχι  μόνο η θέσπιση του πλαισίου αλλά και η άμεση και συντονισμένη προσπάθεια για τις εφαρμοστικές διατάξεις που διέπουν το νέο πλαίσιο, ώστε οι επαγγελματίες να προσαρμοστούν ομαλά στις  νέες οδηγίες χωρίς να διαταραχθεί η παραγωγική τους διαδικασία. Η θέσπιση κι εφαρμογή του νέου πλαισίου εκτιμάται ότι θα παίξει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην άσκηση του επαγγέλματος.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: διασφάλιση ποιότητας, έλεγχος εισαγόμενων, μη καταστροφικοί έλεγχοι, ιχνηλασιμότητα προϊόντος, πιστοποίηση της παραγωγής, κατοχύρωση σχεδίων και τεχνικών

Το πολύ σοβαρό έλλειμμα στις εκπαιδευτικές δομές και την κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αργυροχρυσοχόων φαίνεται να αποτελεί πολύ σημαντική τάση που απειλεί το  επάγγελμα και διακινδυνεύει τη συνέχιση της παράδοσης του χειροποίητου ελληνικού κοσμήματος. Ο καθορισμός του επαγγελματικού περιγράμματος που απουσιάζει σήμερα είναι κρίσιμης  σημασίας και θα υποστηρίξει την ποιοτική παραγωγή του ελληνικού κοσμήματος. Αν το περίγραμμα του επαγγέλματος συνδεθεί και αντιστοιχηθεί με τις υπάρχουσες εκπαιδευτικές δομές ή τη  δημιουργία νέων, αφενός θα εξοπλίζουν τον νέο επαγγελματία κι αφετέρου θα κατοχυρώνουν τα επαγγελματικά του δικαιώματα. Αυτό θα ρυθμίσει ως ένα βαθμό το επάγγελμα, όχι τόσο για τον  έλεγχο εισόδου σε αυτό όσο για την κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων κι άρα την ευρύτερη εκπροσώπηση και τη διεύρυνση των συλλογικών διαδικασιών διεκδίκησης.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: επαγγελματικό περίγραμμα, δομές εκπαίδευσης, επαγγελματικά δικαιώματα

Η ζήτηση για τα προϊόντα αργυροχρυσοχοΐας ακολουθεί τις τάσεις που χαρακτηρίζουν την ένδυση/υπόδηση. Αυτό σημαίνει ότι τα επόμενα χρόνια θα επικρατήσουν στην αγορά – ως προς αυτό  που ονομάζεται «fine jewelry»- τα brands των διεθνών οίκων (όχι μόνο αργυροχρυσοχοΐας αλλά κι ένδυσης). Συνεπώς, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το ελληνικό κόσμημα θα πρέπει να  συνεχίσει να επενδύει στη μοναδικότητά του (μέσω της χειροποίητης κατασκευής), κρατώντας διαρκώς εξελισσόμενο και καινοτόμο τον σχεδιασμό του, το design του. Όσο ο διεθνής  ανταγωνισμός εντείνεται και διαμορφώνει ολοένα και νεότερες καταναλωτικές τάσεις, η ελληνική αργυροχρυσοχοΐα θα πρέπει άμεσα να βρει δρόμους προσαρμογής σε αυτές. Αυτό που φαίνεται  ότι θα επηρεάσει τη λειτουργία και την ανάπτυξη του κλάδου είναι το αν το ελληνικό κόσμημα θα κάνει την κρίσιμη στροφή στη μοναδικότητα. Αν, δηλαδή, οι Έλληνες αργυροχρυσοχόοι θα  διασώσουν τις παραδοσιακές τεχνικές και το χειροποίητο κόσμημα, που διακρίνεται για την ποιότητα της δουλειάς και των υλικών του και θα προσφέρουν στον καταναλωτή ένα μικρό έργο  τέχνης υψηλής ποιότητας και μοναδικού, καινοτόμου design.

Χρόνος εκδήλωσης: 5+ έτη

Λέξεις-κλειδιά: ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, μοναδικό χειροποίητο κόσμημα, καινοτόμο design, προϊόντα υψηλής καλλιτεχνικής κι αισθητικής αξίας

Οι μεταβολές που επιφέρει η παγκοσμιοποιημένη παραγωγή και ζήτηση επηρεάζουν και την αργυροχρυσοχοΐα. Η άμεση κι ευέλικτη προσαρμογή στις τάσεις ζήτησης, που είναι ευμετάβλητες  ακολουθώντας κατά κάποιο τρόπο το “fast – fashion” (γρήγορη μόδα) στην ένδυση-υπόδηση, γίνεται ολοένα και πιο ορατή και στην αργυροχρυσοχοΐα. Δηλαδή, γρήγορες εναλλαγές συλλογών,  ακόμη και άνω των 2 κατ’ έτος. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να ρίξει την ποιότητά του το ελληνικό κόσμημα. Αλλά με την παραγωγή μικρών σειρών με μεγάλο εύρος (τεχνικών, ύφους, υλικών) θα  μπορεί γρήγορα να προσαρμόζεται στις αλλαγές μειώνοντας τον κύκλο παραγωγής του κοσμήματος. Με αυτόν τον τρόπο, δηλαδή με τη μείωση του κύκλου παραγωγής μέσω οικονομιών  κλίμακας και φάσματος, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την ευελιξία της παραγωγής και την προσαρμογή στις ευμετάβλητες τάσεις της ζήτησης.

Χρόνος εκδήλωσης: 3-5 έτη

Λέξεις-κλειδιά: γρήγορη μόδα (fast fashion), μείωση κύκλου παραγωγής, ευελιξία παραγωγής, προσαρμογή στην ευμετάβλητη ζήτηση, οικονομίες κλίμακας, οικονομίες φάσματος

Η καινοτομία οργάνωσης, δηλαδή η δικτύωση (και το clustering) είναι μια υφιστάμενη τάση που επηρεάζεται από και ακολουθεί τα διεθνή πρότυπα, αποφέροντας πολλαπλά οφέλη:

• οικονομικά: μέσω της παραγωγής πολλών και διαφορετικών προϊόντων με μειωμένα συνολικά κόστη παραγωγής, προβολής, διανομής
• προβολής: η δικτυωμένη προβολή θα ενισχύσει την ταυτότητα του ελληνικού κοσμήματος στις διεθνείς αγορές
• μεταφοράς τεχνογνωσίας: ανταλλαγή πληροφοριών, γνώσεων και τεχνικών απαραίτητων, τόσο για την εκπαίδευση των νεότερων γενιών όσο και για τη διατήρηση των παραδοσιακών τεχνικών  που είναι στοιχείο μοναδικότητας του ελληνικού κοσμήματος.

Οι αργυροχρυσοχόοι, οι πωλητές, οι προμηθευτές, οι επισκευαστές των εργαλείων τους στην Ελλάδα (αλλά και παγκόσμια) τείνουν να συσπειρώνονται χωρικά διαμορφώνοντας μια άτυπη αλυσίδα αλληλοσυμπληρούμενων ειδικοτήτων και παραγωγής. Επιπλέον, διαμορφώνονται ολοένα και συχνότερα συνεργατικοί χώροι εργασίας χτίζοντας αυτό που ορίζεται στην βιβλιογραφία ως  «δημιουργικό cluster» ή «δημιουργικό περιβάλλον (milieu)». Συνεπώς, το επάγγελμα διεθνώς «ανοίγει» σε νέες συνεργασίες, νέες μορφές απασχόλησης και νέες ιδέες.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: δημιουργικότητα, συνεργασία, οργανωτική καινοτομία, οικονομίες φάσματος

Η αργυροχρυσοχοΐα είναι πλέον εξοπλισμένη με νέα μέσα και τεχνολογίες που επιτρέπουν να παράγει περισσότερα, ακριβέστερα και πιο καινοτόμα σχέδια κοσμημάτων. Τα λογισμικά τρισδιάστατης σχεδίασης λαμβάνουν ολοένα και περισσότερο χώρα στην καθημερινή πρακτική των αργυροχρυσοχόων και των σχεδιαστών δίνοντας επιπλέον δυνατότητες καινοτομίας όχι μόνο  σχεδιαστικής αλλά και περιβαλλοντικής (σχεδιασμός με βάση τις αρχές της κυκλικής οικονομίας) με την χρήση νέων υλικών. Η τάση αυτή θα μπορέσει να διασφαλίσει την παραγωγικότητα της  ελληνικής αργυροχρυσοχοΐας και να δημιουργήσει τις απαραίτητες συνθήκες για την ευελιξία της.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: καινοτόμο design, τρισδιάστατος σχεδιασμός, νέα ψηφιακά μέσα

Με δεδομένο ότι το χειροποίητο ελληνικό κόσμημα είναι δεμένο με την πολιτιστική ιστορία της χώρας για 6.000 χρόνια, η συζήτηση μεταξύ των αργυροχρυσοχόων για τη δημιουργία του brand  «Ελληνικό Κόσμημα» που έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια είναι πλέον ώριμη και είναι μια βασική διέξοδος για τη διεισδυτικότητα στις ξένες αγορές και το ηλεκτρονικό εμπόριο. Ειδικά στις  συνθήκες της οικονομικής κι υγειονομικής αβεβαιότητας, η τάση αυτή μεταξύ των επαγγελματιών φαίνεται να εντείνεται. Θα είναι αποφασιστικής σημασίας, καθώς θα δημιουργήσει  πολλαπλασιαστικά οφέλη στις πολύ μικρές επιχειρήσεις αργυροχρυσοχοΐας κι επίσης θα «προλάβει» διεθνείς τάσεις που προβλέπουν ότι το επώνυμο κόσμημα θα αυξήσει δραματικά το μερίδιό  του στην αγορά.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: κοινό branding, διεθνής ανταγωνισμός, εξωστρέφεια, συνεργασία επαγγελματιών, μέσο επικοινωνίας, διεισδυτικότητα στις αγορές

Οι επαγγελματίες αργυροχρυσοχόοι βρίσκονται αντιμέτωποι με νέες και σύνθετες προκλήσεις που αφορούν τόσο την αναδιοργάνωση της παραγωγής τους όσο και της διανομής των προϊόντων  τους. Είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια φθίνουν τα παραδοσιακά κανάλια (εμπορικές εκθέσεις, B2B πωλήσεις, άμεσες εξαγωγές) και αναπτύσσονται δυναμικά νέα κανάλια διανομής  προϊόντων αργυροχρυσοχοΐας (έμμεση χονδρική πώληση, πρακτόρευση, multi-brand καταστήματα). Τα νέα κανάλια όπως τα market-places ή τα trade-platforms διαφοροποιούνται αρκετά σε  σχέση με τα παραδοσιακά, καθώς είναι ευέλικτα και προσαρμοσμένα στις νέες συνθήκες. Σε αλληλεπίδραση με την τάση για το «Ελληνικό Κόσμημα» διαφαίνονται ισχυρές πιθανότητες παραγωγής και διανομής προϊόντων σε κοινά δίκτυα συνεργασίας που δημιουργούν οικονομίες κλίμακας μειώνοντας το μοναδιαίο κόστος και δημιουργώντας πολλαπλασιαστικά οφέλη.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: αναδιοργάνωση της παραγωγής, νέα κανάλια διανομής, πλατφόρμες δικτύωσης και διανομής, δικτύωση ηλεκτρονικών καταστημάτων, κοινά δίκτυα συνεργασίας

Η αργυροχρυσοχοΐα χρησιμοποιεί κατά βάση πολύτιμα μέταλλα και πολύτιμους λίθους όπως προκύπτουν από εξόρυξη πρώτων υλών. Παρόλα αυτά, επειδή ακριβώς δεν χάνουν την αξία τους με  το πέρασμα του χρόνου, υπάρχει η δυνατότητα να ανακτώνται (ανακυκλώνονται) σχεδόν στο 100%. Η υιοθέτηση περαιτέρω κυκλικών πρακτικών – σύμφωνα με τις ευρύτερες και επιτακτικές  περιβαλλοντικές ανάγκες που αφορούν ολόκληρη την οικονομία – π.χ. στη συσκευασία, τη διανομή, την παραγωγή μερών κοσμημάτων είναι σημαντική και θα απασχολήσει στο μέλλον το  επάγγελμα.

Χρόνος εκδήλωσης: 3-5 έτη

Λέξεις-κλειδιά: κυκλική οικονομία, ανακτήσιμα υλικά, κυκλικές πρακτικές στη συσκευασία και τη διανομή των προϊόντων, περιβαλλοντική εναρμόνιση

Η εναρμόνιση της αργυροχρυσοχοΐας με τις ηθικές πρακτικές παραγωγής και εμπορίας κοσμημάτων διαφαίνεται ως μια σημαντική τάση, κρίνοντας από τις συνθήκες που διαμορφώνονται στις  χώρες του εξωτερικού και στον διεθνή ανταγωνισμό. Η ανάγκη να μπορεί ο επαγγελματίας να πιστοποιεί ότι το μέταλλο ή ο πολύτιμος λίθος του παρήχθη δίχως για παράδειγμα εκμετάλλευση  παιδικής εργασίας ή χωρίς να διαταραχθούν οικοσυστήματα ή ότι το κανάλι διανομής είναι ιχνηλατίσιμο, διαφαίνεται ουσιαστική.

Χρόνος εκδήλωσης: 3-5 έτη

Λέξεις-κλειδιά: ηθική παραγωγή, ηθικό εμπόριο, περιβαλλοντική εναρμόνιση, ιχνηλασιμότητα προϊόντων, ιχνηλασιμότητα α’ υλών