Εγκαταστάτης–συντηρητής ανελκυστήρων

Ένας «εγκαταστάτης – συντηρητής ανελκυστήρων» ασχολείται με τον σχεδιασμό, τη μελέτη, την κατασκευή, την εγκατάσταση, την συντήρηση,  τον εκσυγχρονισμό παντός είδους ανελκυστήρων (ατόμων, Α.Μ.Ε.Α., φορτίων, κυλιόμενων κλιμάκων και διαδρόμων), λαμβάνοντας πλέον  υπόψιν και την ‘έξυπνη’ διαχείριση, την εξοικονόμηση δηλαδή ενέργειας και το ενεργειακό αποτύπωμα (Γκολώνης, 2014). Η εφαρμογή των  ανωτέρω είναι άρρηκτα συνυφασμένη με τη συνείδηση της ευθύνης, σχετικά με τους κινδύνους που ελλοχεύουν, τόσο για τον ίδιο όσο και για  τρίτους (Παππάς,2022).

Βασικά αντικείμενα εργασίας αποτελούν τα κάτωθι:

• Εγκατάσταση υδραυλικών και ηλεκτρομηχανικών ανελκυστήρων
• Συντήρηση και αποκατάσταση βλαβών σε ανελκυστήρες, ανυψωτικά μηχανήματα, κυλιόμενες κλίμακες και διαδρόμους
• Εγκατάσταση ανυψωτικών μηχανημάτων
• Εγκατάσταση κυλιόμενων διαδρόμων και κλιμάκων
• Εκσυγχρονισμός παλαιών ανελκυστήρων, ανυψωτικών μηχανημάτων, κυλιόμενων κλιμάκων και διαδρόμων
• Πιστοποίηση ανελκυστήρων σύμφωνα με τις προδιαγραφές ασφαλείας

Συναφές Επαγγελματικό Περίγραμμα (βάσει λίστας ΕΠ του ΕΟΠΠΕΠ):

• «Ηλεκτρολόγος Εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων»

Διασύνδεση με άλλα επαγγέλματα / δραστηριότητες:

Επαγγελματικοί φορείς

Σε εθνικό επίπεδο:

• Ο σύνδεσμος Εγκαταστατών & Συντηρητών (ΣΕΣΑ) με έδρα την Αθήνα, ο οποίος έχει ιδρυθεί από το 1958 και αποτελεί την αρχαιότερη  συνδικαλιστική οργάνωση του κλάδου – https://www.sesa.gr/
• Ο σύνδεσμος Εγκαταστατών & Συντηρητών με έδρα τη Θεσσαλονίκη , ο οποίος έχει ιδρυθεί από το 1962 – http://sysebe.gr/site/
• Ο σύνδεσμος Εγκαταστατών & Συντηρητών Ανελκυστήρων Πελοποννήσου& Δυτικής Στερεάς Ελλάδος – https://www.anelkysthres.gr/
• Ο σύνδεσμος Αδειούχων Εγκαταστατών & Συντηρητών Ανελκυστήρων κεντρικής Ελλάδος
• Ο σύνδεσμος αντιπροσώπων Εγκαταστατών & Συντηρητών Ανελκυστήρων Βορειοδυτικής Ελλάδος
• Πανελλήνια Ομοσπονδία Βιοτεχνών Εγκαταστατών Συντηρητών Ανελκυστήρων (ΠΟΒΕΣΑ), το οποίο αποτελεί το βασικό δευτεροβάθμιο  κλαδικό όργανο – https://www.povesa.gr/
• Η Πανελλήνια Ένωση Τεχνολογίας Ανελκυστήρων & Κυλιόμενων Κλιμάκων (Π.Ε.Τ.Α.Κ.). Σε τριτοβάθμιο επίπεδο οι τοπικοί σύνδεσμοι  συμμετέχουν μέσω της ΠΟΒΕΣΑ στην ΓΣΕΒΕΕ – https://petak.gr/
• Σε τριτοβάθμιο επίπεδο οι τοπικοί σύνδεσμοι συμμετέχουν μέσω της ΠΟΒΕΣΑ στην ΓΣΕΒΕΕ – https://www.gsevee.gr/

Σε ευρωπαϊκό/διεθνές επίπεδο:

• Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ο φορέας που εκπροσωπεί όλο τον κλάδο του ανελκυστήρα είναι ο ELA (European Lift Association) –  https://www.ela-aisbl.eu/
• Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία εγκαταστατών ανελκυστήρων Αυστρίας (Fachverband Metalltechnische Industrie) – www.fmti.at
• Ομοσπονδία Ηλεκτρολόγων Αγγλίας – ECA (Excellence in Electro technical & Engineering Services) – https://www.eca.co.uk/
• Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία εγκαταστατών ανελκυστήρων Ιταλίας AssoAscensori – www.assoascensori.anie.it
• Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία εγκαταστατών ανελκυστήρων Ιταλίας Federacion Empresarial Espanola de Ascensores (FEEDA) –  www.feeda.es/home.php

Οι προϋποθέσεις για την άσκηση του επαγγέλματος του «εγκαταστάτη – συντηρητή ανελκυστήρων » ορίζονται από την εξής νομοθεσία:

• Νόμος 3982/2011 (ΦΕΚ 143/Α/ 17.06.2011 ) «Απλοποίηση της αδειοδότησης τεχνικών επαγγελματικών και μεταποιητικών δραστηριοτήτων και  επιχειρηματικών πάρκων και άλλες διατάξεις»
• Βεβαίωση αναγγελίας Αρχιτεχνίτη Ηλεκτρολόγου, με απαιτούμενο το Δίπλωμα του Τεχνικού Ανελκυστήρων, δίχως εξετάσεις, σύμφωνα με το  Π.Δ. 108/2013 (Φ.Ε.Κ. 141/Α΄/12–06–2013) Άρθρο 9 §2.Β
• Άδεια Συντηρητή Ηλεκτρολόγου, με απαιτούμενο το “1” (προηγούμενο στάδιο) συν 2ετή προϋπηρεσία σε εγκαταστάσεις Δ΄ ειδικότητας, με  εξετάσεις, σύμφωνα με το Π.Δ. 108/2013 (Φ.Ε.Κ. 141/Α΄/12–06-2013) Άρθρο 9 §3
• Άδεια Εγκαταστάτη Ηλεκτρολόγου 1ης Ομάδας, με απαιτούμενο το “1” συν 36 μήνες προϋπηρεσία σε εγκαταστάσεις της Δ΄ ειδικότητας (εκ των οποίων οι 24 μήνες θα πρέπει να έχουν αποκτηθεί σε εγκαταστάσεις της 1ης Ομάδας), ή το “2” συν 12 μήνες προϋπηρεσία σε εγκαταστάσεις της  1ης Ομάδας της Δ΄ ειδικότητας (εκ των οποίων οι 8 μήνες σε υλοποίηση εγκαταστάσεων της 1ης Ομάδας), με εξετάσεις, σύμφωνα με το Π.Δ.  108/2013 (Φ.Ε.Κ. 141/Α΄/12–06–2013) Άρθρο 9 §4 (για τους 36 μήνες – 1η περίπτωση) ή Άρθρο 9 §5 (για τους 12 μήνες – 2η περίπτωση)
• Άδεια Εγκαταστάτη Ηλεκτρολόγου 2ης Ομάδας, με απαιτούμενο το “1” συν 36 μήνες προϋπηρεσία σε εγκαταστάσεις της 2ης Ομάδας της Δ΄  ειδικότητας (εκ των οποίων οι 24 μήνες θα πρέπει να έχουν αποκτηθεί σε εγκαταστάσεις της 2ης Ομάδας), ή το “2” συν 12 μήνες προϋπηρεσία σε  εγκαταστάσεις της 2ης Ομάδας της Δ΄ ειδικότητας (εκ των οποίων οι 8 μήνες σε υλοποίηση εγκαταστάσεων της 2ης Ομάδας), ή το “3” συν 12  μήνες προϋπηρεσία σε εγκαταστάσεις της 2ης Ομάδας της Δ΄ ειδικότητας (εκ των οποίων οι 4 μήνες σε υλοποίηση εγκαταστάσεων της 2ης  μάδας), με εξετάσεις, σύμφωνα με το Π.Δ. 108/2013 (Φ.Ε.Κ. 141/Α΄/12–06–2013) Άρθρο 9 §6 (για τους 36 μήνες-1η περίπτωση) ή Άρθρο 9 §7  (για τους 12 μήνες – 2η περίπτωση), ή Άρθρο 9 §8 (για τους 12 μήνες – 3η περίπτωση)

Βασική νομοθεσία σε εθνικό επίπεδο σε επίπεδο επαγγέλματος/κλάδου:

• Υπουργική Απόφαση Φ.9.2/οικ.32803/1308(ΦΕΚ 815Β’) 11/9/1997 «περί κατασκευής και λειτουργίας ανελκυστήρων» με την οποία έγινε η  προσαρμογή της Ελληνικής νομοθεσίας στην οδηγία 95/16/ΕΚ σχετικά με τους ανελκυστήρες
• Υπουργική Απόφαση Φ9.2/28425 (ΦΕΚ 2604/Β/2008) 12/12/2008 που αφορά «τη συμπλήρωση διατάξεων σχετικά με την εγκατάσταση,  λειτουργία, συντήρηση και ασφάλεια των ανελκυστήρων». Αφορά όλους τους εγκατεστημένους ανελκυστήρες (περιοδικούς ελέγχους,  συντήρηση, καταχώρηση σε μητρώα της Διεύθυνσης Ανάπτυξης της τοπικής αυτοδιοίκησης, βελτίωση της ασφάλειας)
• Το ΦΕΚ 424Β/2009 10/03/2009 «Διορθώσεις σφαλμάτων της ΚΥΑ οικ.Φ9.2/28425 (ΦΕΚ2604/Β/2008)»

Επίσης περιλαμβάνει τα παρακάτω Διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις που έχουν μεν καταργηθεί αλλά ισχύουν ως τεχνικές προδιαγραφές  κατά την διαδικασία περιοδικών ελέγχων:

• ΒΔ(ΦΕΚ408/Α/07–12–1931)
• ΒΔ 127/1963(ΦΕΚ23/Α/16–02–1963)
• ΒΔ 37/1965 (ΦΕΚ10/Α/17–01–1966)
• ΒΔ 890/1968 (ΦΕΚ 311/Α/31–12–1968)
• ΚΥΑ:18173 (ΦΕΚ 664Β’) 09/09/1988
• ΚΥΑ :Οικ.6895/1241/Φ9.2/93 (ΦΕΚ 325Β’)06/05/1993

Βασική νομοθεσία σε ευρωπαϊκό/διεθνές επίπεδο:

• Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 305/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2011, «για τη θέσπιση εναρμονισμένων  όρων εμπορίας προϊόντων του τομέα των δομικών κατασκευών και για την κατάργηση της οδηγίας 89/106/ΕΟΚ»
• Οδηγία 2009/125/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, «για τη θέσπιση πλαισίου για τον  καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα»
• Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, «για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων»
• Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1369 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2017, «σχετικά με τον καθορισμό ενός πλαισίου  για την ενεργειακή σήμανση και για την κατάργηση της οδηγίας 2010/30/ΕΕ»
• Οδηγία (ΕΕ) 2018/844 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ης Μαΐου 2018, «για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/31/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και της οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση»

Η πλειοψηφία των ανελκυστήρων και των εξαρτημάτων τους εισάγονται, ενώ υπάρχουν μεγάλες ελληνικές βιομηχανίες κατασκευής ανελκυστήρων  (KLEEMANN, DOPPLER, METRON, PAPPAS κ.ά.) οι οποίες έχουν αναπτύξει εξαγωγική δραστηριότητα σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου  ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαπενταετίας. Οι περισσότερες από αυτές έχουν εργοστάσια στην Ελλάδα ωστόσο διαθέτουν και  μονάδες παραγωγής σε άλλες χώρες. Για παράδειγμα, η KLEEMANN διαθέτει μονάδες σε χώρες των Βαλκανίων και στην Κίνα, ενώ κάποιες άλλες  διατηρούν επίσης και εμπορικό τμήμα σε πολλές χώρες του κόσμου.

Καινοτομία προϊόντος/υπηρεσίας

Νέες ιδέες στην εφαρμογή των ανελκυστήρων έχουν κάνει την εμφάνιση τους τα τελευταία έτη με στόχο την διαφοροποίηση:

• Ανελκυστήρας χωρίς μηχανοστάσιο
• Εφαρμογή ανελκυστήρων για άτομα με ειδικές ανάγκες
• Ανελκυστήρες με βελτιωμένο βαθμό απόδοσης και μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας
• Εφαρμογή συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας σε υφιστάμενους ανελκυστήρες
• Ανελκυστήρες χωρίς μειωτήρα στο σύστημα μετάδοσης κίνησης
• Ανελκυστήρες με σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (regenerative drive)
• Εφαρμογή νέων συστημάτων αυτοματισμού στη λειτουργία του ανελκυστήρα, με σκοπό τη μείωση της ενέργειας

Καινοτομία διαδικασίας

Υπάρχουν πλέον σημαντικές εξελίξεις στον εξοπλισμό εργαστηρίων ανελκυστήρων βασισμένες στις νέες τεχνολογίες όπως:

• Οι εργαλειομηχανές CNC που συνέβαλαν σε οικονομίες κλίμακας
• Εφαρμογή τεχνολογίας 3D printing για την παραγωγή νέων καινοτόμων προϊόντων

Επίσης, διατίθενται σημαντικά εργαλεία λογισμικού για τη διάθεση και διακίνηση προϊόντων καθώς και για το ηλεκτρονικό εμπόριο που φαίνεται να εντείνεται σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Η Ε.Ε. προωθεί οδηγίες και κανονισμούς που αποσκοπούν σε ανελκυστήρες, οι οποίοι θα  λειτουργούν με μεγαλύτερη ασφάλεια σε καθαρότερους τρόπους παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας.

Καινοτομία στην οργάνωση/λειτουργία

Υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις στον τρόπο λειτουργίας των εταιρειών με παροχή υπηρεσιών όπως:

• Εικοσιτετράωρη κάλυψη βλαβών
• Εφαρμογή νέων συστημάτων παραγωγής (κυτταρική παραγωγή προϊόντος, οργάνωση αποθήκης με Just In time), για την εφαρμογή οικονομίας  κλίμακας
• Κάλυψη βλαβών 365 ημέρες το χρόνο. Σε αυτό συνέβαλε το γεγονός ότι υπάρχει συνεργασία με εξωτερικές εταιρείες οι οποίες μπορούν να  ανταποκρίνονται στην κλήση του πελάτη 365 ημέρες το χρόνο σε εικοσιτετράωρη βάση
• Εφαρμογή νέων τεχνολογικών εφαρμογών για τον έλεγχο και την αποκατάσταση βλαβών εξ αποστάσεως με την χρήση του internet (BMS  system)

Καινοτομία marketing

Υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις στον τρόπο λειτουργίας των εταιρειών με παροχή υπηρεσιών όπως:

• Παροχή νέων προϊόντων τα οποία θα εξυπηρετούν άτομα με ειδικές ανάγκες
• Προβολή της εταιρείας μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης κλπ.
• Συμμετοχή σε διαδικτυακές πλατφόρμες (Amazon, Alibaba, ebay) ώστε να υπάρξει εξωστρέφεια των επιχειρήσεων εκτός Ελλάδος
• Παρουσίαση νέων καινοτόμων προϊόντων τα οποία έχουν σχεδιαστεί με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας
• Προώθηση νέων προϊόντων με μεγαλύτερο κύκλο ζωής (ανελκυστήρες χωρίς μειωτήρα, αντικατάσταση συρματόσχοινων από ιμάντες)