Ειδικός διαχείρισης ήχου & εικόνας

Ο ορισμός της δραστηριότητας του «Επαγγελματία Οπτικοακουστικού Τομέα» δε βασίζεται σε κάποιο πιστοποιημένο επαγγελματικό περίγραμμα, αλλά αφορά μία «ομπρέλα» ειδικοτήτων, έναν αναπτυσσόμενο δημιουργικό κλάδο γύρω από τον ήχο και την εικόνα. Ως βασικό αντικείμενο, ο «Επαγγελματίας Οπτικοακουστικού Τομέα» αναλαμβάνει εργασίες μοντάζ, ηχοληψίας, ψηφιακής επεξεργασίας ήχου και εικόνας. Κομμάτια της βιβλιογραφίας αναφέρουν πως το οπτικοακουστικό προϊόν, πέρα από την αμιγώς τεχνική πλευρά του, αποκαλύπτει μία βαθιά σχέση με το πολιτιστικό προϊόν. Αλλού υποστηρίζεται πως η ετερογένεια που χαρακτηρίζει τα οπτικοακουστικά προϊόντα, εντάσσει τον τομέα/κλάδο σε «υβριδικές» περιοχές του πολιτισμού, αφού μπορεί να εμπνέεται από το πολιτιστικό/ καλλιτεχνικό προϊόν, αλλά συχνά δεν έχει αυθύπαρκτη πολιτιστική αξία. Ωστόσο, σύμφωνα με τη «Μελέτη για τη Χαρτογράφηση της Πολιτιστικής και Δημιουργικής Βιομηχανίας στην Ελλάδα», ο οπτικοακουστικός τομέας αφορά σε δραστηριότητες παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών, βίντεο και ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων καθώς και σε ηχογραφήσεις, μουσικές εκδόσεις και σε φωτογραφικές δραστηριότητες.

Συναφές Επαγγελματικό Περίγραμμα (βάσει λίστας ΕΠ του ΕΟΠΠΕΠ):

• «Ηχολήπτης/τρια, Τεχνικός Επεξεργασίας Ήχου με χρήση Νέων Τεχνολογιών και Συναρμολογητής Εικόνας»

Διασύνδεση με άλλα επαγγέλματα / δραστηριότητες:

Επαγγελματικοί φορείς

Σε εθνικό επίπεδο:

• Ένωση Τεχνικών Ελληνικού Κινηματογράφου & Τηλεόρασης – Οπτικοαουστικού Τομέα (Ε.Τ.Ε.Κ.Τ – Ο.Τ)
• Ένωση Τεχνικών Ιδιωτικής Τηλεόρασης Αττικής (Ε.Τ.Ι.Τ.Α)
• Ένωση Τεχνικών Ελληνικής Ραδιοφωνίας (Ε.Τ.Ε.Ρ)
• Σωματείο Ελλήνων Τεχνικών Θέατρου (Σ.Ε.Τ.Θ.)
• Σωματείο Τεχνικών Απασχολούμενων σε Ζωντανές Οπτικοακουστικές Εκδηλώσεις (Σ.Τ.Α.Ζ.Ο.Ε.)
• Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Προσωπικού Επιχειρήσεων Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης (Π.Ο.Σ.Π.Ε.Ρ.Τ)
• Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος (Π.Ο.Θ.Α)
• Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοαουστικών Έργων (Σ.Α.Π.Ο.Ε)

Σε ευρωπαϊκό/διεθνές επίπεδο:

• Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση – European Broadcasting Union (EBU)
• Ευρωπαϊκός Συντονισμός Ανεξάρτητων Παραγωγών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης – European Coordination of Independent TV Producers (CEPI)
• Διεθνής Ομοσπονδία Ενώσεων Ανεξάρτητων Παραγωγών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης – International Federation of Film Producers Associations (FIAPF)

Βασική νομοθεσία σε εθνικό επίπεδο σε επίπεδο επαγγέλματος/κλάδου:

• Νόμος 4487/2017 Κεφάλαιο Δ’ «Δημιουργία θεσμικού πλαισίου για την ενίσχυση της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα»
• Προεδρικό Διάταγμα Π.Δ. 109/2010, ΦΕΚ Τεύχος Α, Αρ. Φύλλου 190/5.11.2010 «Εναρμόνιση της ελληνικής ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2010/13/ΕΕ, για το συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών  σχετικά με την παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων» (Οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων)
• Π.Δ. 310/1996, ΦΕΚ Τεύχος Α, Αρ. Φύλλου 214/29.8.1996, ΄Αρθρο 7 «Καθορισμός υποχρεώσεων των επιχειρήσεων παραγωγής  οπτικοακουστικών έργων»
• Νόμος 2328/1995, ΦΕΚ Τεύχος Α, Αρ. Φύλλου 159/3.8.1995, Άρθρο 10, «Κατοχύρωση του επαγγέλματος του ανεξάρτητου παραγωγού
  οπτικοακουστικών έργων»
• Νόμος 3919/2011 (άρθρο 2) «Αρχή της επαγγελματικής ελευθερίας, κατάργηση αδικαιολόγητων περιορισμών στην πρόσβαση και άσκηση επαγγελμάτων»
• Νόμος 2121/1993 «Πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα»

Βασική νομοθεσία σε ευρωπαϊκό/διεθνές επίπεδο:

• Οδηγία 2010/13/ΕΕ (ΕΕ L 95 της 15.4.2010) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 10ης Μαρτίου 2010 «Συντονισμός  ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων»
• Οδηγία (ΕΕ) 2019/790 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019 «για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα στην ψηφιακή ενιαία αγορά και την τροποποίηση των οδηγιών 96/9/ΕΚ και 2001/29/ΕΚ»
• Οδηγία 2001/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2001 «για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας»
• Οδηγία (ΕΕ) 2019/770 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2019 «σχετικά με ορισμένες πτυχές που αφορούν τις συμβάσεις για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου και ψηφιακών υπηρεσιών»

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα εξάγει πολιτιστικά αγαθά του οπτικοακουστικού τομέα αξίας 22 εκατ. € εντός ΕΕ, γεγονός που την κατατάσσει στην 17η θέση μετάξύ των χωρών της ΕΕ-28. Σε ένα χρονικό διάστημα δεκαετίας, η εξαγωγική δραστηριότητα είχε σημειώσει ύφεση για την περίοδο 2008 – 2013, άνοδο για την περίοδο 2013 – 2015 και νέα ύφεση για το 2016-2017. Εκτός ΕΕ, η εξαγωγική δραστηριότητα της Ελλάδας σε αγαθά του οπτικοακουστικού τομέα φτάνει τα 6,5 εκατ. €, γεγονός που τη φέρνει στην 18η θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ-28 για τις εξαγωγές σε χώρες εκτός ΕΕ. Βλέποντας τη μεγαλύτερη εικόνα, η Ελλάδα είναι καθαρός εισαγωγέας πολιτιστικών αγαθών, καθώς
εισάγει αγαθά αξίας 181 εκατ. € και εξάγει αγαθά αξίας 110 εκατ. €. Η χώρα κατατάσσεται 10η (στην ΕΕ-28) στις εξαγωγές εντός της ΕΕ και 16η στις εξαγωγές σε χώρες εκτός της ΕΕ.

Καινοτομία προϊόντος/υπηρεσίας

Δύο βασικές τομές επηρεάζουν τις εξελίξεις στον οπτικοακουστικό χώρο ως προς την εισαγωγή νέων προϊόντων και υπηρεσίων: α) υπηρεσίες/ προϊόντα με βασική αιχμή την «απόσταση», ειδικά στην εποχή της υγειονομικής κρίσης, β) η ασύρματη τεχνολογία 5G. Οπτικοακουστικές υπηρεσίες σύγχρονης και ασύγχρονης τηλε-εκπαίδευσης, διοργάνωσης εκδηλώσεων, συνεδρίων, θεατρικών παραστάσεων, συναυλιών, εκθέσεων, κ.α. είναι ήδη πολύ δημοφιλείς σε εξειδικευμένα και γενικά ακροατήρια. Ταινίες και ντοκιμαντέρ κάνουν πρεμιέρα εντός διαδικτύου, συχνά με εισιτήριο και καθορισμένες ώρες προβολής. Σε αυτήν την τροχιά, η ασύρματη τεχνολογία 5G υπόσχεται να επαναπροσδιορίσει δραστικά την οπτικοακουστική εμπειρία, προσφέροντας υψηλή ευκρίνεια στη μετάδοση ζωντανών εκδηλώσεων, τηλεοπτικών εκπομπών HD και άλλων εφαρμογών επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας (πχ. συναυλίες με ολογράμματα). Γενικά, το μέλλον του χώρου θα καθοριστεί από την υψηλής ποιότητας δημιουργία και μετάδοση οπτικοακουστικών προϊόντων εξ’αποστάσεως, κατ’απαίτηση και προσαρμοσμένων στις ανάγκες του χρήστη.

Καινοτομία διαδικασίας

Το νέο ψηφιακό τοπίο επηρεάζει καθοριστικά:

• την καλλιτεχνική/δημιουργική πλευρά του επαγγέλματος και κυρίως την μετα-παραγωγή, δηλαδή το σύνολο των διαδικασιών επεξεργασίας, διαχείρισης και διαμόρφωσης του περιεχομένου, πριν από τη διανομή του τελικού οπτικοακουστικού προϊόντος. Έτσι,
  εξελίσσονται εργαλεία όπως η τρισδιάστατη εικόνα, ο σχεδιασμός ολογραμμάτων, ο ψηφιακός σχεδιασμός, ο ψηφιακός ήχος
• την τεχνική πλευρά, μέσα από βελτιωμένες μεθόδους ηχητικής εγγραφής, βιντεοσκόπησης, προβολής, live streaming, κλπ.
• τη διαχειριστική πλευρά, αφού το προϊόν βρίσκεται πια στο διαδίκτυο, σε ένα διεθνές ηλεκτρονικό εμπόριο

Καινοτομία στην οργάνωση/λειτουργία

Η τηλεργασία και ο συνεργατισμός, είτε ανεξάρτητα είτε αλληλένδετα, θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τα εργασιακά και επιχειρηματικά μοντέλα και την οργάνωση της εργασίας στον κλάδο. Ως εκ τούτου, οι επαγγελματίες πρέπει να διδαχθούν από την κληρονομιά αλλά και τα πρόσφατα παραδείγματα του συνεργατισμού (βλ. coworking spaces) και να οργανώσουν νέα επιχειρηματικά πλάνα, με τη βοήθεια συμβουλευτικών υπηρεσιών εντός ή εκτός δομών, όπως οι δημιουργικοί κόμβοι (creative hubs) και οι θερμοκοιτίδες (incubators).

Καινοτομία marketing

Στην εποχή των νέων τεχνολογιών, αποκτά ειδική σημασία η κατανόηση των νέων μέσων και εφαρμογών ψηφιακού μάρκετινγκ, της ανάπτυξης κοινού μέσω μέσων κοινωνικής δικτύωσης και εν γένει των εργαλείων σχεδίασης ψηφιακής ταυτότητας για την παρουσία στην (διεθνή) αγορά. Ο επαγγελματίας πρέπει να ενισχυθεί με επιχειρηματικές δεξιότητες προβολής και προώθησης του οπτικοακουστικού προϊόντος, μέσα σε ένα περιβάλλον όπου το κοινό κυριολεκτικά «βομβαρδίζεται» με εικόνα και ήχο από πολλές και διαφορετικές πηγές, και ειδικά με Περιεχόμενο δημιουργημένο από τους χρήστες (User Generated Content).