Μηχανικός / Ηλεκτρολόγος αυτοκινήτων

H αποτελεσματική άσκηση του επαγγέλματος του Μηχανικού/ηλεκτρολόγου αυτοκινήτων ως αυτοαπασχολούμενου προϋποθέτει σημαντική χρηματοδότηση για την κατάρτιση και εκπαίδευση  κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας. Παράλληλα, τόσο η λειτουργία ενός νέου συνεργείου όσο και η απαιτούμενη κατά διαστήματα αναβάθμισή του, απαιτούν σημαντικά κεφάλαια χρηματοδότησης. Η οικονομική πολιτική των τελευταίων ετών προσπάθησε να βελτιώσει τους οικονομικούς δείκτες μέσω της υψηλής φορολόγησης, χωρίς ωστόσο να κατορθώσει να  διαμορφώσει συνθήκες ευνοϊκού επενδυτικού περιβάλλοντος. Μετά από σειρά ετών οικονομικής ύφεσης, οι υφιστάμενες επιχειρήσεις προσανατολίστηκαν στο να προασπίσουν την επαγγελματική τους βιωσιμότητα μέσω αναγκαίων περικοπών στους προϋπολογισμούς λειτουργίας τους, οδηγώντας σε δυσμενείς οικονομικούς δείκτες την επιχείρηση τους. Με το προφίλ ανταγωνιστικότητας σε χαμηλά επίπεδα και τα κριτήρια χρηματοδότησης ιδιαίτερα αυστηρά, η δυνατότητα πρόσβασης σε πηγές χρηματοδότησης θεωρείται, την παρούσα περίοδο, δύσκολη ενώ  και στο άμεσο μέλλον δεν αναμένεται σημαντική διαφοροποίηση στους όρους πρόσβασης.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: χρηματοδότηση, ανάπτυξη, ύφεση, επένδυση, συρρίκνωση, ανταγωνισμός, φορολογία

Η φορολογική πολιτική που εφαρμόστηκε τα τελευταία έτη έχει επηρεάσει αρνητικά τις επιχειρήσεις των συνεργείων και τα επαγγέλματα του Μηχανικού και Ηλεκτρολόγου Οχημάτων. Οι  υψηλοί φορολογικοί συντελεστές (ΦΠΑ), η κατάργηση του αφορολόγητου, η αυξημένη προκαταβολή φόρου εισοδήματος και οι φόροι ιδιοκτησίας έχουν περιορίσει σημαντικά την τρέχουσα  ρευστότητα των επιχειρήσεων. Η πίεση που ασκεί η αυξημένη φορολόγηση εντείνεται ακόμα περισσότερο αν ληφθεί υπόψη το μικρό μέγεθος των συνεργείων, ως προς το κύκλο εργασιών και το  ανθρώπινο δυναμικό. Ο παράγοντας αυτός σε συνδυασμό με το αυξημένο κόστος των πιστώσεων διαμορφώνει δυσμενείς συνθήκες ως προς την επιβίωση και την ανταγωνιστικότητα των  συνεργείων. Η διαφαινόμενη διατήρηση της πολιτικής αυτής και για τα επόμενα χρόνια αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη του επαγγέλματος καθώς όχι μόνο δημιουργεί ανασφάλεια ως προς τη βιωσιμότητά του αλλά και αποτρέπει τη δημιουργία επιχειρηματικών πρωτοβουλιών με μακροπρόθεσμους στόχους.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: φορολογία, έσοδα, ρευστότητα, ύφεση, ΦΠΑ

Σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος, η ΕΕ σχεδιάζει στρατηγικές για το κλίμα διαμορφώνοντας καθοριστικής σημασίας πολιτικές και κανονιστικά πλαίσια για τα μέλη της. Στο πλαίσιο  αυτό οι χώρες της ΕΕ έχουν συμφωνήσει να ακολουθήσουν τον «πράσινο» οδικό χάρτη και να επιτύχουν διάφορους στόχους για τα επόμενα έτη. Τα μέτρα προσαρμογής που προωθεί η ΕΕ  επηρεάζουν σημαντικά τομείς κατασκευών, ενέργειας και μεταφορών. Στο πλαίσιο αυτό, τα συνεργεία οχημάτων θα πρέπει να εναρμονιστούν με τα εθνικά σχέδια διαχείρισης αποβλήτων και να υιοθετήσουν προγράμματα για την έγκαιρη προσαρμογή τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η κοινοτική οδηγία 2000/53/ΕΚ (και 2018/849) που καθορίζει μέτρα για την πρόληψη και  τον περιορισμό των αποβλήτων από οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής των οχημάτων. Οι κρατικοί φορείς αλλά και οι φορείς που εκπροσωπούν τα συνεργεία θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι  κατά την εφαρμογή των οδηγιών θα διατηρείται ο ανταγωνισμός και η πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε όλα τα επίπεδα (π.χ. χρηματοδότηση και πληροφορία). Σημαντική  προϋπόθεση εφαρμογής των αλλαγών αποτελεί η μείωση του κανονιστικού φόρτου για τις μικρές επιχειρήσεις απλουστεύοντας τις απαιτήσεις αδειοδότησης.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: περιβάλλον, ανακύκλωση, νομοθεσία, προσαρμογή, απόβλητα, πράσινα πρότυπα

Παραδοσιακά συστήματα οχημάτων, όπως η μηχανή εσωτερικής καύσης, το κιβώτιο ταχυτήτων, η ψύξη του κινητήρα, το σύστημα εξάτμισης και ο έλεγχος των εξατμίσεων είτε βασίζουν τη  λειτουργία τους όλο και περισσότερο σε ψηφιακά υποσυστήματα είτε πλέον αντικαθίστανται εξ ολοκλήρου με μονάδες που βασίζουν τη λειτουργία τους στην ηλεκτρική ενέργεια. H ολοένα και  μεγαλύτερη εξάρτηση των οχημάτων από τη ψηφιακή τεχνολογία (Digitization) και την ηλεκτρική ενέργεια υπαγορεύει νέες και μεγαλύτερες ανάγκες κατάρτισης ως προς τις ανάγκες της  διάγνωσης και της συντήρησης των οχημάτων. Mεγάλο μέρος των απαιτούμενων εργασιών αναμένεται να βασιστεί σε νέα σύνολα δεξιοτήτων και γνώσεων (τεχνολογία διαχείρισης λογισμικού,  χημική μηχανική, τεχνολογία των μπαταριών), αυξάνοντας την πιθανότητα δημιουργίας νέων ειδικοτήτων που θα είναι απαραίτητες για τη διάγνωση και συντήρηση των οχημάτων. Όπως ήδη  προκύπτει από το άρθρο 30 του νόμου 4710/2020, σε κάθε συνεργείο οχημάτων υψηλής τάσης θα πρέπει να υπάρχει τεχνίτης που θα μπορεί να διαχειρίζεται με ασφάλεια τα συστήματα υψηλής  τάσης, διαχωρίζοντάς τον από τον μέχρι τώρα τεχνίτη που εκτελεί εργασίες της βασικής συντήρησης.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: κατοχύρωση δικαιωμάτων, ψηφιοποίηση, επιχειρηματικότητα, υπηρεσία, δεδομένα, ευελιξία

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λαμβάνοντας υπόψη το καθεστώς ανταγωνισμού στο εμπόριο και διανομή οχημάτων και στην παροχή υπηρεσιών επισκευής και συντήρησης οχημάτων προχώρησε στην  πρόληψη τακτικών αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ των αυτοκινητοβιομηχανιών και των εξουσιοδοτημένων από αυτές συνεργείων και τα ανεξάρτητα συνεργεία (Regulation (EU) No 461/2010).  Κύριοι άξονες των κανονιστικών ρυθμίσεων αποτέλεσαν: η ελεύθερη πρόσβαση των ανεξάρτητων συνεργείων σε γνήσια ανταλλακτικά με τη διατήρηση των εγγυήσεων καλής λειτουργίας, η  τυποποίηση στη διάγνωση και η χωρίς δεσμεύσεις πρόσβαση στις βάσεις δεδομένων τεχνικών οδηγιών. Οι τεχνολογικές εξελίξεις στο χώρο της αυτοκίνησης με την σημαντική διαφοροποίηση  στον τρόπο λειτουργίας τους (π.χ. υβριδικά και ηλεκτρικά αυτοκίνητα) και την αυξημένη αξιοπιστία των εξαρτημάτων καθιστούν τον κανονισμό αυτό ιδιαίτερα σημαντικό για τη βιωσιμότητα του κλάδου των επαγγελματιών. Ιδιαίτερα σημαντική για το μέλλον του επαγγέλματος κρίνεται η τρέχουσα αποτίμηση του κανονισμού που λήγει στις 31/05/2021, με δεδομένη τη λήξη του στις 31/05/2023.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-5 έτη

Λέξεις-κλειδιά: νομοθεσία, ανταγωνισμός, υπηρεσίες, βιωσιμότητα, Ευρωπαϊκός Κανονισμός 461/2010

Η εκτεταμένη σε διάρκεια και μέγεθος οικονομική ύφεση των τελευταίων ετών έχει αναγκάσει το εγχώριο καταναλωτικό κοινό να μειώσει τις δαπάνες του. Ο ιδιοκτήτης αυτοκινήτου στοχεύει στη  μείωση των εξόδων, είτε επεκτείνοντας σημαντικά τις προγραμματισμένες επισκέψεις επισκευής, είτε υποβιβάζοντας τη σημαντικότητα μιας βλάβης, επιλέγοντας να την επισκευάσει με μικρότερο (οικονομικά) κόστος, πολλές φορές με μη ενδεδειγμένο τρόπο. Η τάση αυτή γνώρισε την κορύφωση της τα προηγούμενα χρόνια, αναμένεται ωστόσο να διατηρηθεί. Οι ιδιοκτήτες οχημάτων θα αναζητούν οικονομικότερες λύσεις για την άμεση επισκευή προχωρώντας σε εκτεταμένη έρευνα αγοράς. Παράλληλα, αναμένεται να αναζητήσουν οικονομικότερα, ανθεκτικότερα,  με γνώμονα το περιβαλλοντικό αποτύπωμα μοντέλα οχημάτων, μειώνοντας σε σημαντικό βαθμό τις προγραμματισμένες επισκέψεις σε ένα συνεργείο οχημάτων. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί  ένα ηλεκτρικό όχημα με τους μηχανισμούς του (κινητήρας, κιβώτιο ταχυτήτων, πέδηση) να συντηρούνται ανά μεγάλα χρονικά διαστήματα. Η τάση αυτή αναμένεται να αποτελέσει την  επικρατούσα οδό καθώς το αυξανόμενο κόστος διαβίωσης ωθεί τους καταναλωτές στον περιορισμό δαπανών.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-5 έτη

Λέξεις-κλειδιά: κόστος διαβίωσης, καταναλωτικά πρότυπα, αλλαγή συχνότητας επισκευής, ηλεκτροκίνηση, εξορθολογισμός δαπανών

Οι περισσότεροι κατασκευαστές οχημάτων επενδύουν στην ανάπτυξη της τεχνολογίας των ηλεκτρικών οχημάτων προσπαθώντας να τα καταστήσουν προσιτά ως προς την αξία αγοράς τους. Η  συνεχής αναβάθμιση της αυτονομίας και ασφάλειας των ηλεκτρικών οχημάτων έχει δημιουργήσει την αίσθηση ότι στο άμεσο μέλλον θα αποτελέσουν σημαντικό ποσοστό του συνολικού στόλου  των οχημάτων σε κυκλοφορία. Τη σταδιακή μετάβαση αυτή των αυτοκινητοβιομηχανιών προς την ηλεκτροκίνηση θα πρέπει να υποστηρίξουν και τα συνεργεία. Στην υπάρχουσα υλικοτεχνική  υποδομή θα πρέπει να προστεθούν νέα εργαλεία και μηχανήματα διάγνωσης και επισκευής. Οι επαγγελματίες του κλάδου θα πρέπει να εμπλουτίσουν τα προσόντα τους με τις απαιτούμενες γνώσεις και δεξιότητες στον τομέα της ηλεκτροκίνησης. Καθώς η διείσδυση των ηλεκτρικών οχημάτων στην ελληνική επικράτεια αναμένεται να πραγματοποιηθεί με αργούς ρυθμούς, η μετάβαση  αυτή δεν αναμένεται να επηρεάσει άμεσα το επάγγελμα του Μηχανικού/ ηλεκτρολόγου αυτοκινήτων. Ωστόσο, τα επόμενα έτη η ολοένα και μεγαλύτερη εξάρτηση των οχημάτων από  την ηλεκτρική ενέργεια (electrification) θα δημιουργήσει νέες και μεγαλύτερες ανάγκες ως προς την διάγνωση και συντήρηση, τόσο στους προμηθευτές όσο και στα συνεργεία οχημάτων.

Χρόνος εκδήλωσης: 5+ έτη

Λέξεις-κλειδιά: ηλεκτροκίνηση, υποδομή, αυτοκινητοβιομηχανία, μετάβαση, τεχνολογία, δεξιότητες

Τα τελευταία χρόνια η πρόοδος στους μικροεπεξεργαστές, υπολογιστές, αισθητήρες, τις επικοινωνίες και τα ηλεκτρονικά μπαταριών έχει ξεκινήσει έναν μετασχηματισμό στο σχεδιασμό των  οχημάτων. Οι τρέχουσες εξελίξεις περιλαμβάνουν ψηφιακά συστήματα ελέγχου και ενεργοποίησης σε μια σειρά λειτουργιών από τη δυναμική του οχήματος (π.χ. ABS, έλεγχος πρόσφυσης), έως  και την παθητική ασφάλεια (π.χ. αερόσακοι, ζώνες ασφαλείας). Παράλληλα, στα οχήματα παρατηρείται ολοένα και μεγαλύτερη παρουσία αυτοματοποιημένων συστημάτων υποβοήθησης  οδήγησης (Advanced Driver Assistance Systems – ADAS). Η ανίχνευση πεζών και ποδηλατών, η αυτόνομη ενεργοποίηση φρένων και η αναγνώριση λωρίδων κυκλοφορίας είναι μερικές από τις  προηγμένες λειτουργίες που δημιούργησε η εισχώρηση της ψηφιακής τεχνολογίας στα οχήματα. Εξαιτίας της μεγάλης χρησιμότητας του ADAS στην ασφαλή οδήγηση, η Ευρωπαϊκή Ένωση  αναμένεται να εφαρμόσει υποχρεωτική τοποθέτηση ADAS σε όλα τα νέα μοντέλα αυτοκινήτων μέχρι το 2022. To νέο DNA των οχημάτων δημιουργεί αυξημένες ανάγκες για διάγνωση και  συντήρηση των νέων ψηφιακών συστημάτων. Συνεπακόλουθα, η αποτελεσματική συντήρηση και αντιμετώπιση βλαβών απαιτεί καταρτισμένους μηχανικούς/ηλεκτρολόγους οχημάτων που να  είναι εξοπλισμένοι με σύγχρονες διαγνωστικές συσκευές.

Χρόνος εκδήλωσης: 5+ έτη

Λέξεις-κλειδιά: ψηφιοποίηση, αυτοματοποίηση, διάγνωση, 4η Βιομηχανική επανάσταση, ADAS

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση Μηχανισμού Διάγνωσης Αναγκών Αγοράς Εργασίας (ΕΙΕΑΔ) τα τελευταία χρόνια, στον κλάδο των Μηχανικών και επισκευαστών οχημάτων σημειώνεται μεγάλη αύξηση του αριθμού των μισθωτών σε σχέση με αυτόν των αυτοαπασχολούμενων χωρίς προσωπικό αλλά και αυτών με προσωπικό. H ανάδειξη του συγκεκριμένου είδους εργασίας ως κυρίαρχη  τάση μεταξύ των υφιστάμενων μοντέλων μπορεί να θεωρηθεί ότι οφείλεται σε μεγάλο ποσοστό στη δυσκολία που συνάντησαν τα τελευταία χρόνια οι επαγγελματίες του κλάδου είτε να  αναλάβουν πρωτοβουλία για ένα νέο επιχειρηματικό εγχείρημα είτε να διατηρήσουν τις υφιστάμενες επιχειρήσεις. Η απουσία οικονομικών κινήτρων, η γραφειοκρατία, η διαρκής μεταβολή του  φορολογικού πλαισίου, η μείωση της αγοραστικής δυναμικής του καταναλωτικού κοινού ώθησαν τους επαγγελματίες να επιλέξουν τη μισθωτή εργασία. Με το μεγαλύτερο ποσοστό των  μικρομεσαίων συνεργείων (πάνω από 50%) να απασχολούν τους ίδιους τους ιδιοκτήτες τους (ως αυτοαπασχολούμενους), νέοι και έμπειροι επαγγελματίες του κλάδου επιλέγουν να συνεχίσουν τη  σταδιοδρομία τους εντασσόμενοι σε ένα συνεργείο υπό το καθεστώς της μισθωτής εργασίας, ενισχύοντας το συγκεκριμένο μοντέλο εργασίας.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: μοντέλο εργασίας, μισθωτή εργασία, αυτοαπασχόληση, επιχειρησιακή πρωτοβουλία, επιχειρηματικό μοντέλο

Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση οδηγεί σταδιακά στην αυτοματοποίηση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό μεγάλου φάσματος των δραστηριοτήτων του Μηχανικού/Ηλεκτρολόγου οχημάτων. Η  ελαχιστοποίηση των σφαλμάτων, η διατήρηση της επαναληπτικότητας και η ευελιξία κατά τη διάρκεια μίας επισκευής αποτελούν τα πλεονεκτήματα της αυτοματοποίησης. Η ψηφιοποίηση των  συστημάτων των οχημάτων δημιουργεί μεγάλο όγκο δεδομένων, διαμορφώνοντας τις προϋποθέσεις για μία έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση και επισκευή. Η ενσωμάτωση των τεχνολογικών  καινοτομιών έχει οδηγήσει μέρος της κάλυψης των επιχειρησιακών αναγκών να επιτυγχάνεται από ευέλικτα μοντέλα εργασίας. Η δυνατότητα π.χ. απομακρυσμένης παρέμβασης (διάγνωσης ή επισκευής) μέσω μίας εξιδεικευμένης ψηφιακής πλατφόρμας με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή ή και «έξυπνου» κινητού θα προσδώσει τη δυνατότητα σε έναν εργαζόμενο να μπορεί να  διαγνώσει σε πραγματικό χρόνο βλάβες σε ένα όχημα χωρίς να απαιτείται αρχικά η φυσική του παρουσία. Ανάλογα με το βαθμό εξειδίκευσης, αυτή η νέα του ιδιότητα μπορεί να του προσδώσει  τη δυνατότητα να εργαστεί απομακρυσμένα, με τη φυσική του παρουσία να μην απαιτείται.

Χρόνος εκδήλωσης: 3-5 έτη

Λέξεις-κλειδιά: αυτοματοποίηση, ψηφιοποίηση, επιχειρηματικότητα, 4η Βιομηχανική Επανάσταση, τεχνολογική καινοτομία

Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη ευθυγραμμιστεί με περιβαλλοντικές οδηγίες που αφορούν τη διαχείριση απόβλητων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα  είναι η προσαρμογή με την οδηγία της ΕΕ (2000/53, 2018/849) που αφορά το τέλος του κύκλου ζωής των οχημάτων. Για την ελληνική επικράτεια, εγκρίθηκε στις 31.8.2020 το Εθνικό Σχέδιο  Διαχείρισης των Αποβλήτων 2020 – 2030 στο οποίο περιγράφεται μεταξύ άλλων το πλαίσιο διαχείρισης για a) τα απόβλητα λιπαντικών, β)τα οχήματα τέλους κύκλου ζωής, γ) τα απόβλητα  συσσωρευτών οχημάτων, δ) τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού και ε) τα μεταχειρισμένα ελαστικά. Για τη λειτουργία των συνεργείων προβλέπεται γενικά μια σειρά δεσμευτικών κανονισμών, τις οποίες οι εργαζόμενοι καλούνται να τηρήσουν. Στο πλαίσιο αυτό καθορίζονται όροι συμμόρφωσης για τις κτηριακές υποδομές, για την κατανάλωση ενέργειας, τις αέριες εκπομπές (π.χ. καυσαέρια, υγραέριο), τη χρήση νερού, τα επίπεδα θορύβου και δονήσεων. H εναρμόνιση της λειτουργίας των συνεργείων στα «πράσινα» πρότυπα προϋποθέτει την πρόσβαση σε προγράμματα χρηματοδότησης όπως και την προετοιμασία των επαγγελματιών σε επίπεδο «πράσινων» δεξιοτήτων.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-3 έτη

Λέξεις-κλειδιά: κλιματική αλλαγή, περιβαλλοντικές οδηγίες, Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης των Αποβλήτων 2020 – 2030, κύκλος ζωής οχημάτων

O τομέας της αυτοκινητοβιομηχανίας διεθνώς έχει δεσμευτεί να μεταβεί προς μία κυκλική οικονομία, συμβάλλοντας στην οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντολογική ευημερία. Οι  κατασκευαστές μέσω της ανακατασκευής των εξαρτημάτων και την επιμήκυνση του χρόνου ζωής των οχημάτων στοχεύουν στη μείωση του κόστους για τους καταναλωτές και τη διατήρηση των  φυσικών πόρων. Η δυναμική αυτή αναμένεται να οδηγήσει και τους σταθμούς επισκευής των οχημάτων στην αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η διασφάλιση , με βάση τις προδιαγραφές του  κατασκευαστή, της ομαλής λειτουργίας των οχημάτων για μακρύ χρονικό διάστημα και η διαχείριση της ανακατασκευής και επαναμεταποίησης ανταλλακτικών που προκύπτουν από τη  συντήρηση και την επισκευή. Στο πλαίσιο της μετάβασης προς την κυκλική οικονομία, δίνεται η ευκαιρία στους επαγγελματίες να αναπτύξουν νέα επιχειρηματικά μοντέλα που θα είναι βασισμένα στη δημιουργία υπεραξίας και κεφαλαιοποίηση αυτής από τα μεταχειρισμένα ανταλλακτικά.

Χρόνος εκδήλωσης: 1-5 έτη

Λέξεις-κλειδιά: κυκλικότητα, βιωσιμότητα, ανακατασκευή, οικονομία, μετασχηματισμός, δημιουργία υπεραξίας